23° 27' czy 23° 26' ?

Oś obrotu Ziemi nie zachowuje stałego położenia. Wykonuje  on ruch po obwodzie stożka. Jest to tzw. ruch precesyjny, który przypomina działanie dziecięcej zabawki - bąka. Przyczyną tego ruchu jest oddziaływanie grawitacyjne Słońca i Księżyca. Pełny obieg osi ziemskiej trwa niespełna 26 000 lat. W wyniku precesji zmienia się położenie biegunów świata a tym samym płaszczyzny równika. Obecnie w pobliżu północnego bieguna świata (położonego na przedłużeniu osi ziemskiej do sklepienia niebieskiego) znajduje się Gwiazda Polarna, za 12 000 lat w wyniku ruchu precesyjnego gwiazdą biegunową będzie Wega (szukaj w gwiazdozbiorze Lutni).
Na ruch precesyjny nakłada się drugi ruch osi ziemskiej, nazywany nutacją. W wyniku sumowania się precesji i nutacji oś ziemska nie dokonuje obiegu dokładnie po obwodzie stożka, lecz po linii falistej biegnącej wzdłuż tego obwodu. Lepiej zobrazuje to może poniższa rycina. 

 

40 Maps They Didn’t Teach You In School

Znalezione w sieci...
40 Maps They Didn’t Teach You In School

Ruchy płyt litosfery

Dowody

Ruchy Ziemi...

Ruchy ziemi

View more presentations from Paweł Wojtanowicz

Terminy wokół mapy

Poniżej zestawiłem terminy, których znajomość a przede wszystkim ich rozumienie z pewnością przyda się Wam kiedy będziecie przygotowywać się do matury z działu Mapa obrazem przestrzeni geograficznej.

Suwalszczyzna

Może dyspunujesz fragmentami map turystycznych, które zostały załączone do Atlasu geograficznego do liceum, wydanego przez Wyd. Szkolne PWN / Demart?

Był to gratisowy dodatek pod nazwą "Mapy do matury. Trening przed maturą"!

Znajdziesz tam m.in. mapę "Suwalskiego Parku Krajobrazowego" 1 : 50 000.

Poniżej kilka zadań do tej właśnie mapy...

Oto i fragment mapki...

 

Do jednej z czterech map...

Mapa Tatry from Paweł Wojtanowicz

Oblicz współrzędne geograficzne... - zadania

Zad. 1.
Znajdź miejsce, w którym 21 III promienie słoneczne padają pod kątem 38 st., a północ jest wtedy, gdy w Londynie zegar wskazuje godz. 17.24.

Uważnie przyjrzyjmy się treści zadania... Mamy odszukać miejsce, czyli szukamy współrzędnych geograficznych: szerokości oraz długości geograficznej. Tym samym zadanie rozwiązujemy dwu-etapowo, najpierw poszukamy szerokości geograficznej (patrz Ad. 1) a następnie długości geograficznej (patrz Ad. 2).

Ad. 1.Oto nasze dane:
- 21 III (równonoc - zatem promienie słoneczne padają prostopadle na Równik),
- kąt padania promieni słonecznych 38 stopni
Gdybyśmy chcieli przedstawić tę sytuację graficznie, to wyglądałaby ona następująco:


gdzie:
A - szerokość geograficzna
B - kąt padania promieni słonecznych

S - Słońce
(kropka) - kąt prosty (90 st.)



- nasza  niewiadoma to szerokość geograficzna (na rysunku kąt oznaczony literą A).

W tym miejscu należy uzupełnić, że sytuacja ta ma miejsce zarówno na półkuli północnej jak i południowej, zatem wynik jaki uzyskamy dotyczyć będzie szerokości geograficznej N i S!


Pomyślmy teraz nad wzorem. Popatrzmy na rysunek. Szukamy kąta A.
Wzór: A = 90 st. - B, podstawiając wartość kąta padania promieni słonecznych, otrzymujemy:
A = 90 st. - 38 st. = 52 st. (szerokości geograficznej N bądź S).

Ad. 2.

>>> Więcej na temat rachuby czasu - patrz 2 posty niżej!!! <<<

Dane:
godz. 17.24       w Londynie, czyli na 0 st.,
północ (24.00)  na ?szukanym? południku

Uważnie narysujmy schemat południków i przypisanych im czasów miejscowych!
Skoro na szukanym południku jest godzina 24 a w Londynie 17.24 to po której stronie południka 0 st. narysować należy szukany południk, po lewej czy prawej? ...

Teraz liczymy różnicę czasu, zatem...
24.00 - 17.24 = 23.60 - 17.24 = 6.36
6 godzin i 36 minut - zamieńmy to na minuty (6 godzi * 60 minut) + 36 minut otrzymamy 396 minut

Obliczmy różnicę długości geograficznej, z zależności...
1 st - 4 minuty
x - 396 minut
x = 1 st. * 396 minut / 4 minuty = 99 st.

Czas na wartość południka...
0 st. (Londyn) + 99 st. = 99 st. długości geograficznej wschodniej

Odpowiedź końcowa: 52 N, 99 E oraz 52 S, 99 E

Przy okazji - zadanie dla chętnych: Przyjęło się wśród geografów, że podając współrzędne geograficzne rozpoczynamy od szerokości geograficznej a później podajemy długość geograficzną. Dlaczego?

Skala - zadania

Skalę wyrażamy za pomocą ułamka. Odzwierciedla ona stosunek odległości (powierzchni) na mapie do odległości (powierzchni) rzeczywistych w terenie. Może ona przyjąć postać: 
a) liczbową (wyrażona jest w postaci ilorazu, np. 1 : 50 000)
b) mianowaną (liczby zaopatrzone są w miana, np. 1 cm - 20 km, 1 cm - 100 m)
c) liniową - czyli formę podziałki (wyrażona jest w postaci graficznej, za pomocą odcinka podzielonego na równej długości części, których wartość UWAGA! wcale nie musi być równa 1 cm! Przed obliczeniami zawsze dokonaj zatem jego pomiaru!) 


Rozwiązując zadania musisz przede wszystkim pamiętać, że:

1 cm = 10 mm

1 m = 100 cm

1 km = 1 000 m

1 km = 100 000 cm 

Zad. 1.

Podane skale zapisz w postaci mianowanej:

a) 1 : 25 000

b) 1 : 1 250 000

c) 1 : 100 000

d) 1 : 300 000

e) 1 : 2 500 000

f) 1 : 15 000 000

Odp.: 

a) 1 : 25 000      co to znaczy?      1 cm na mapie odpowiada 25 000 cm w terenie, zatem:

1 cm - 25 000 cm     lub     1 cm - 250 m     lub     1 cm - 0,25 km

wszystkie odpowiedzi są prawidłowe, jednak najbardziej poprawnym zapisem wydaje się być zapis ..... (no właśnie, jak sądzisz?) ..... zapis drugi, czyli 1 cm - 250 m

b) 1 cm - 12,5 km

c) 1 cm - 1 km

...

Rachuba czasu - zadania...

Obliczając różnicę czasu słonecznego uwzględniamy zależność wynikającą z prędkości kątowej Ziemi. Zapamiętajmy więc, że:

- pełny obrót Ziemi o 360 st. = 24 godz.,

- obrót Ziemi o 15 st = 1 godz.

- obrót Ziemi o 1 st. = 4 min.

Z uwagi na fakt, że Ziemia obraca się zachodu na wschód to obliczoną różnicę należy:

DODAĆ w kierunku na wschód, ODJĄĆ w kierunku na zachód.

Inaczej mówiąc: czas słoneczny na wschód od nas będzie zawsze późniejszy, natomiast na zachód - zawsze wcześniejszy.

 Może i to Wam się przyda...

Określanie daty w przypadku przekroczenia linii zmiany daty (180 st.*):

- przekraczając południk 180 st. z półkuli zachodniej na półkulę wschodnią "TRACIMY" 1 dzień.

- przekraczając południk 180 st. z półkuli wschodniej na półkulę zachodnią "ZYSKUJEMY" 1 dzień.

* - przy okazji - międzynarodowa linia zmiany daty nie pokrywa się na całej długości z południkiem 180 st. Linia ta został przeprowadzona w taki sposób, aby półwyspy i wyspy, które przecina południk 180 st. w całości znalazły się po jednej, bądź drugiej stronie tejże linii.

Zad. 1.
Która godzina czasu słonecznego jest w Warszawie (21 st. dł. geogr. E), gdy na południku 0 st. jest 16.00 czasu miejscowego? 

Etapy rozwiązania zadania - propozycja:
1) narysowanie schematu i wpisanie danych

2) obliczenie różnicy długości geograficznej
3) zamiana różnicy długości geograficznej na różnicę czasową (pamiętaj o zależności 1 st. = 4 minuty) 
4) obliczenie godziny (tu należy podjąć decyzję o dodawaniu bądź odejmowaniu)

Ad. 1.
Ad. 2.
     21 st. - 0 st. = 21 st.
Ad. 3.
     1 st. - 4 minuty
     21 st. - x
     x = 21 st. x 4 minuty / 1 st. = 84 minuty = 1 godz. 24 minuty
Ad. 4.
     - hmm, dodać czy odjąć? 

     - Warszawa w stosunku do południka 0 st. położona jest na wschód, zatem dodajemy. 

     16.00 + 1 godz. 24 minuty = 17.24

Do "matura na 100 % Geografia arkusze maturalne"

A teraz rzeźba terenu obszaru przedstawionego na innej mapie...

Kop J., Kucharska M., Szkurłat E., 2005: Geografia matura na 100 % arkusze maturalne. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa-Łódź.



arkusz I zestaw A - Milówka

Do "matura na 100% - Geografia Ćwiczenia i testy"

Kilka wygenerowanych obrazów rzeźby terenu obszaru z mapy załączonej do:

Kop J., Kucharska M., 2007: Matura na 100% Geografia Ćwiczenia i testy. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa-Łódź.




arkusz Beskid Żywiecki Jeleśnia - Koszarawa

Egzamin maturlny 2005 - mapa

Mała "obróbka graficzna" mapki, która stanowiła załącznik do matury w 2005 roku, arkusz Babia Góra, Zawoja.

Z czego korzystać przygotowując się do matury z geografii?

Współczesny rynek książki edukacyjnej oferuje nam przeogromną ilość pomocy naukowych do matury. Naprawdę jest z czego wybierać, prawda? Poniżej zamieszczam kilka przykładowych tytułów, od których moim zdaniem warto rozpocząć tworzenie "przedmaturalnej geograficznej biblioteczki".

Janicki W., Rodzoś J., 2004: Zdaj maturę. Geografia. Zakres podstawowy i rozszerzony. Wydawnictwo: PAZDRO Oficyna Edukacyjna, Warszawa.

Kop J., Kucharska M., 2007: Geografia. Ćwiczenia i testy. Matura na 100%. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa-Łódź.

Domachowski R. i in., 2007: Geografia zadania maturalne. Demart / Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa.

Obowiązkowo zajrzyj na stronę CENTRALNEJ KOMISJI EGZAMINACYJNEJ, na której znajdziesz między innymi  arkusze egzaminacyjne / matury z poprzednich lat.

Warto też poświęcić odrobinę czasu na zapoznanie się ze SZCZEGÓŁOWYMI WYMOGAMI EGZAMINACYJNYMI!!!...  

KOREPETYCJE Z GEOGRAFII - HARMONOGRAM

Poniżej zamieszczam półroczny plan powtórki, który może okazać się Wam pomocny w przygotowaniach do matury z geografii...

Zamieszczony materiał przedstawiony został w ujęciu hasłowo-poleceniowym. Nie wystarczy jednak wykuć teorię, choć od niej proponuję rozpocząć. Przede wszystkim zachęcam do rozwiązywania jak największej liczby zadań, które znajdziecie w wielu zasobach tradycyjnych (czyt. papierowych) jak również zasobach on-line (czyt. internetowych). Przykładowe propozycje wkrótce umieszczone zostaną na niniejszym blogu.

październik "wokół mapy"
1. Siatka geograficzna a siatka kartograficzna - podobieństwa i różnice.
2. Rodzaje siatek kartograficznych.
3. Co to jest mapa? Przedstaw klasyfikacje map stosując różne kryterium.
4. Zastosowanie map różnej treści.
5. Definicja skali. Klasyfikacja podziałek.
6. Cechy mapy.
7. Kartograficzne przedstawienie cech ilościowych.
Polska
8. Położenie Polski na kontynencie europejskim.
9. Granice naszego kraju (ujęcie historyczne i współczesność).